Nauka czytania po angielsku (już dla bobasów) - ćwiczenia na słuch twojego dziecka
Wracam do tematu fonemów, czyli atomowych cząstek języka. Opisują one dźwięki charakterystyczne dla języka, którym się posługujemy. Pisałam już o nich tutaj: Wolę British English od American English, z bardzo konkretnych powodów
Native speakerzy zwracają uwagę na coś, określanego mianem phonemic awareness. Jest to umiejętność wyodrębniania głosek z mowy oraz dokonywania na nich operacji. Przykładowo, słysząc słowo mama, musimy wiedzieć, że można je rozbić na budujące je głoski /m/ /a/ /m/ /a/. Phonemic awareness obejmuje również umiejętność wykonywania operacji na głoskach, na przykład pominięcie głoski by powiedzieć - ama zamiast mama. Jest to jedna z pierwszych umiejętności, którą dziecko zdobywa, gdy uczy się swojego pierwszego języka.
Phonemic awareness jest bazą, na której budowane są umiejętności czytania i pisania, dlatego warto robić proste ćwiczenia, by ją rozwijać. Opanowanie tej umiejętności umożliwia dziecku wykonywanie bardziej złożonych operacji, takich jak rymowanie, sylabizacja. Składają się one na phonological awareness, która rozwija się poczynając od drugiego - trzeciego roku życia. W kolejnym kroku anglojęzyczne dzieci uczą się związków pomiędzy symbolami (graphemes) a dźwiękami, zgodnie z założeniami metody tzw. phonics. Phonics umożliwia dziecku nauczenie się typowych połączeń liter, które skutkują stworzeniem pożądanego dźwięku. Przykładowo uczymy się, że “ck” w click daje nam dźwięk “k”. Ta umiejętność pociąga za sobą rozwój zdolności czytania i pisania.
/Oto typowy schemat nauki w systemowych szkołach angielskich od kształtowania słuchu fonemowego do czytania. W systemie Montessori również zaczyna się od ćwiczeń słuchu - różnica polega na tym, że zgodnie z założeniami Montessori pisanie poprzedza czytanie./
Jak widzicie phonemic awareness jest niezmiernie istotną bazą, którą warto pielęgnować od chwili, gdy dziecko zaczyna mówić. Gordon Dryden oraz Colin Rose w swojej książce “Fundamentals: The Building Blocks to Raise a Brighter Happier Child” zalecają ćwiczenie razem z dzieckiem wymawiania podstawowych dźwięków języka, żeby budować jego wrażliwość językową (phonemic awareness).
Przypominam więc tabelę z fonemami (dla rodziców):
| Phonemes | |||
|---|---|---|---|
| /b/ bog | /s/ sat | /a/ an | /oi/ toy |
| /k/ cat | /t/ top | /e/ egg | /ar/ farm |
| /d/ dog | /v/ van | /i/ in | /or/ snore |
| /f/ fog | /w/ wear | /o/ on | /ur/ hurt |
| /g/ glue | /y/ boy | /u/ up | /air/ hair |
| /h/ hat | /z/ zip | /ai/ train | /ear/ near |
| /j/ joy | /sh/ shoe | /ee/ sleepy | /ure/ sure |
| /l/ light | /ch/ each | /igh/ night | |
| /m/ meg | /th/ both | /oa/ goat | |
| /n/ nutmeg | /th/ than | /oo/ zoom | |
| /p/ pop | /ng/ bang | /oo/ look | |
| /r/ rip | /zh/ vision | /ow/ out | /schwa/ corner (unstressed vowel sound) |
A dla waszych dzieci opracowałam rymowankę, która uwzględnia w sobie wszystkie dźwięki języka. Wiersz ten rozwija nie tylko phonemic awareness, ale też phonological awareness. Warto sobie skandować słówka z tego wiersza, na przykład jako klaskankę lub pokazywankę.
Więc pretty please, with sugar on top, przeczytajcie czasem tę rymowankę ze swoim dzieckiem.
Cat hat sat mat
Bear wear hair
Frog dog bog fog
Each reach peach
Hop on top, pop! stop!
Bang bong! Bustling along
Toy Boy Joy!
Blue shoe glue
Meg egg nutmeg
Tin in bin
Four floor boar snore
Farm charm
Grip zip rip up
Better van than can
No light at night
No television! Final decision!
Both sloth in undergrowth
Boom! Doom? Broom room!
Weepie sleepy
Jane train Spain
Raindeer cheer near cashier
Burt spurt dirt shirt
Cure? You’re sure?
Goat boat moat
Look cook book
Workout without doubt
And finally, a cup of tea (koniecznie sprawdźcie poprawną wymowę ;) )
Zamykam dzisiejszy post fonemowym smaczkiem. Wiersz napisany w 1922 roku przez … Holendra, Gerarda Nolsta Trenité. Humorystyczny wiersz o istocie czytania po angielsku :)
